حفاظت بذرهای Medicago rigidula در دمای فراسرد با استفاده از دو روش شیشه‌ای شدن و کپسوله‌کردن-آبگیری

یونجه یکساله (Medicago rigidula) یکی از گونه‌های مرتعی و بومی ایران است و حفاظت از منابع ژنتیکی این گیاه مرتعی لازم و ضروری می‌باشد. بنابراین برای اولین بار در ایران بذرهای این گیاه در شرایط فراسرد با استفاده از دو روش شیشه‌ای شدن و کپسوله کردن-آبگیری با موفقیت حفاظت شدند. بذرها به مدت 4 روز توسط سیلیکاژل در دسیکاتور آبگیری شدند و دو روش حفاظتی اعمال گردید. در روش اول یا روش شیشه‌ای شدن، بذرها به مدت 20 دقیقه با محلول گلیسرول M2 در سوکروز M6/0 بارگیری شدند؛ بذرهای بارگیری شده به کرایوویال‌های ml2 حاوی cc5/0 محلول PVS2 صفر درجه انتقال یافتند. در روش دوم یا روش کپسوله کردن-آبگیری، بذرها به مدت 15 دقیقه در محلول اسید آلژینیک غوطه‌ور گردیدند و پس از آن به همین مدت به محلول CaCl2 منتقل شدند. بذرهای کپسوله شده به مدت 20 ساعت در دمای اتاق آبگیری شدند و به کرایوویال‌های ml2 انتقال یافتند. هر دو گروه از بذرها به‌سرعت وارد نیتروژن مایع گردیدند. پس از 6 روز بذرهای شیشه‌ای و کپسوله به مدت 2 دقیقه در حمام آب مقطر سترون با دمای 40 درجه سانتی‌گراد ذوب گردیدند و در فاصله‌های زمانی 5، 10 و 15 دقیقه در محلول سوکروز 2/1 مولار با استفاده از شیکر شستشو داده شدند. آنگاه از 3 روش بازیابی استفاده شد: 1)آبشویی بذرهای شیشه‌ای و کپسوله و شاهد به مدت الف) 30 دقیقه، ب) 24 ساعت و انتقال بذرهای روش 1 و 2 به پتری‌های حاوی کاغذ صافی مرطوب، 2) سترون کردن بذرهای شیشه‌ای، کپسوله و شاهد با هیپوکلریت‌سدیم 5/1% و انتقال آنها به محیط MS حاوی mgl-15/0 .GA3 بدین ترتیب درصد زنده‌مانی بذرها در روش غیر سترون پس از 4 روز و در روش سترون پس از 18 روز اندازه‌گیری شد. درصد جوانه‌زنی بذرها پس از روش شیشه‌ای شدن و کپسوله کردن-آبگیری به‌ترتیب بین 2/99-6/98% و 7/99-4/98% بود.